Vind je fotograferen leuk, maar heb je moeite met het technische gedeelte? Geen probleem, in dit artikel geven we je meer duidelijkheid over diafragma. Samen met de sluitertijd en de lichtgevoeligheid (ISO) is diafragma verantwoordelijk voor de belichting op de foto, waarmee voor een groot gedeelte wordt bepaald hoe jouw foto eruit komt te zien. Handig dus om hier meer over te weten wanneer je écht goede foto’s wilt maken!

diafragma

Het diafragma is het onderdeel van je camera dat bepaalt hoeveel licht de film of digitale sensor bereikt. Hiermee bepaal je hoeveel scherptediepte er in je foto zit. Het diafragma bevindt zich in de lens van je camera en bestaat uit lamellen. Naarmate de lamellen verder naar binnen schuiven, wordt de opening kleiner. Deze opening wordt gemeten met het f-getal (zie bovenstaande afbeelding). Dit is de brandpuntafstand (f) gedeeld door de diameter van het diafragma (D).

Hoe hoger het f-getal, hoe kleiner het diafragma. Hoe kleiner dus ook de opening en hoe minder licht er op de sensor valt. Hierdoor neemt de scherptediepte in je foto toe. Dit betekent dat je foto in zijn geheel scherp is. Wanneer je dus een onderwerp fotografeert met een hoog f-getal (klein diafragma) zal die van voor tot achter scherp zijn. Handig wanneer je een mooie landschapsfoto wilt maken waarbij ook die leuke huizen in de verte scherp op de foto staan.

landschap

Wanneer je kiest voor een laag f-getal gebeurt er precies het omgekeerde. Een onderwerp fotograferen met een laag f-getal zorgt voor alleen een scherp onderwerp met een onscherpe achtergrond. Hier wordt veel gebruik van gemaakt bij portretfotografie en natuurfotografie, maar ook macrofotografie werkt met een groot diafragma (laag f-getal). Op deze manier leg je de nadruk volledig op het onderwerp omdat de achtergrond vaag is.

portretfotografie

Het f-getal staat dus voor brandpuntsafstand en deze heeft een aantal vaste waarden. Elke stap tussen die waarden wordt een stop genoemd. Er zit een hele berekening achter deze waarden, maar daar zullen we je niet mee vermoeien. Wat wel belangrijk is om te onthouden is dat één stop lichter eigenlijk twee keer zoveel licht betekent. Verder zie je dat de reeks f-getallen steeds om en om verdubbelen. Wellicht een handig geheugensteuntje!

f 1  |  f 1.4  |  f 2  |  f 2.8  |  f 4  |  f 5.6  |  f 8  |  f 11  |  f 16  |  f 22  |  f 32  |  f 45  |  f 64

Elke lens, ook wel objectief genoemd, heeft een maximale opening (laagste f-getal) en een minimale opening (grootste f-getal). Weet dus van tevoren wat je wilt fotograferen en welke soort lens je daarvoor nodig hebt. Wil je een foto maken die in zijn geheel scherp is? Kies voor een lens met een hoog f-getal. Wil je weinig scherptediepte in de foto (en dus veel onscherpte) kies voor een lens met een klein f-getal. Succes!

Zoals we eerder al opmerkten zijn diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid nauw met elkaar verbonden. Het samenspel van deze drie instellingen zorgt ervoor hoe jouw foto eruitziet.

Wist je dat een onscherpe achtergrond ook wel bokeh wordt genoemd?